Ngày 1/11/2025, Trường Đại học Ngoại ngữ – Đại học Quốc gia Hà Nội đã tổ chức thành công Hội thảo khoa học quốc tế 2025 với chủ đề “Dạy – học và nghiên cứu ngôn ngữ, văn hóa Nga tại Việt Nam”nhân dịp kỷ niệm 70 năm thành lập Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Nga với hai hình thức trực tiếp và trực tuyến qua nền tảng Zoom Meeting. 

Sự kiện quy tụ đông đảo các chuyên gia, nhà nghiên cứu và giảng viên đến từ Việt Nam và Liên bang Nga, tạo nên một diễn đàn học thuật uy tín, góp phần thúc đẩy hợp tác và phát triển nghiên cứu Nga học trong bối cảnh mới.

Tham dự hội thảo, về phía Trường Đại học Ngoại ngữ – ĐHQGHN có sự góp mặt của Phó Hiệu trưởng Hoa Ngọc Sơn, Phó Hiệu trưởng Lâm Quang Đông, Trưởng khoa NN&VH Nga Phạm Dương Hồng Ngọc, đại diện lãnh đạo các đơn vị. 

Về phía khách mời, hội thảo vinh dự được đón tiếp Phó Đại sứ Liên bang Nga tại Việt Nam Ivan Sergeevich Nesterov, các diễn giả, cùng đông đảo các giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, chuyên gia đến từ nhiều cơ sở đào tạo trên thế giới. Sự kiện cũng thu hút sự quan tâm của đông đảo học viên cao học, nghiên cứu sinh và học giả, góp phần tạo nên không khí học thuật sôi nổi và cởi mở.

Phát biểu khai mạc, Phó Hiệu trưởng Hoa Ngọc Sơn đã nhấn mạnh ý nghĩa đặc biệt của sự kiện khi được tổ chức nhân dịp kỷ niệm 70 năm thành lập Khoa NN&VH Nga – một cột mốc quan trọng ghi dấu hành trình dài với nhiều đóng góp nổi bật trong công tác đào tạo, nghiên cứu và lan tỏa văn hóa Nga tại Việt Nam. “Trong bối cảnh đất nước đang tiến hành cải cách, đặc biệt là với nhiều quyết sách lớn mang tầm chiến lược trong nghiên cứu khoa học và giáo dục đào tạo ra đời, chúng ta đang nắm giữ những cơ hội hiếm có để cùng nhau bứt phá và phát triển mạnh mẽ.” Bên cạnh đó, Phó Hiệu trưởng cũng đề cao vai trò của ngôn ngữ Nga trong bức tranh đa dạng của giáo dục quốc tế hiện nay, khi nhiều thế hệ sinh viên Việt Nam vẫn lựa chọn tiếng Nga như một cầu nối để tiếp cận tri thức, khoa học và văn hóa thế giới.

Phát biểu tại lễ khai mạc, ông Ivan Sergeevich Nesterov – Phó Đại sứ Liên bang Nga tại Việt Nam đã bày tỏ niềm vinh dự khi được tham dự Hội thảo khoa học quốc tế nhân dịp kỷ niệm 70 năm thành lập Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Nga, Trường Đại học Ngoại ngữ – Đại học Quốc gia Hà Nội. Phó Đại sứ nhấn mạnh, trong bối cảnh toàn cầu hóa, việc duy trì và phát triển ngành Nga học tại Việt Nam có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, góp phần củng cố mối quan hệ truyền thống tốt đẹp giữa hai quốc gia. Ông cũng gửi lời tri ân sâu sắc tới các nhà Nga ngữ học tại Việt Nam, những người đã và đang cống hiến hết mình để giữ gìn ngọn lửa đam mê và truyền cảm hứng cho thế hệ sinh viên trẻ theo đuổi việc học tập tiếng Nga. Phó Đại sứ bày tỏ hy vọng rằng những nỗ lực chung giữa các cơ sở giáo dục của hai nước sẽ tiếp tục mở ra những cơ hội hợp tác học thuật và giao lưu văn hóa ngày càng sâu rộng hơn.

Mở đầu phiên toàn thể, NGƯT Vũ Thế Khôi, Trường Đại học Hà Nội – đã trình bày báo cáo “Trang sử bị lãng quên của ngành Nga học tại Việt Nam”, gợi lại quá trình hình thành và phát triển của ngành, đồng thời tri ân những đóng góp của các thế hệ giảng viên, học giả trong việc xây dựng nền tảng giao lưu văn hóa Việt – Nga. Báo cáo không chỉ tái hiện một “trang sử bị lãng quên” đầy xúc động mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc ghi nhận, bảo tồn và phát huy di sản học thuật do các thế hệ đi trước, nhìn lại quá khứ để hiểu rõ giá trị của hiện tại. Kết thúc phần báo cáo, NGƯT Vũ Thế Khôi đã trao tặng một số tác phẩm của mình cho Khoa NN&VH Nga cũng như dành tặng cho Trường Đại học Ngoại ngữ – ĐHQGHN.

Tiếp nối chương trình, GVC Britov Igor Viktorovich đến từ Đại học nghiên cứu quốc gia “Trường Kinh tế cao cấp” đã trình bày báo cáo “Bản dịch tiếng Nga các tác phẩm văn học nghệ thuật Việt Nam của các nhà Nga ngữ học Việt Nam phản ánh sự khác biệt về loại hình và văn hóa giữa hai ngôn ngữ”. Dịch giả Britov Igor Viktorovich chủ yếu tập trung tái hiện hình ảnh Việt Nam qua ngôn từ, qua đó so sánh các đặc trưng văn hóa, thẩm mỹ và tư duy nghệ thuật của hai dân tộc. Bài báo cáo của ông gây ấn tượng mạnh với những ví dụ sinh động như tác phẩm Nhật ký Đặng Thùy Trâm, Đoạn trường tân thanh – Truyện Kiều,… giúp người nghe cảm nhận rõ ràng điểm khác biệt giữa hai nền văn hóa. Dịch thuật không chỉ là công cụ ngôn ngữ mà nó còn là cầu nối, cuộc đối thoại giữa hai tâm hồn nghệ sĩ.

Khép lại phiên toàn thể là báo cáo chung của ba diễn giả: PGS. TSKH Boguslavskaya Vera Vasilevna và TS. Ratnikova Albertina Germanovna cùng đến từ Viện Tiếng Nga quốc gia mang tên A.S. Pushkin, phối hợp với TS. Khuông Thị Thu Trang – giảng viên Trường Đại học Ngoại ngữ, ĐHQGHN. Bài tham luận “Thế giới quan ngôn ngữ Nga và Việt Nam trong các bài nhận xét, đánh giá trên Internet: nghiên cứu đối chiếu” tập trung chủ yếu về sự giao thoa giữa hai ngôn ngữ trong môi trường trực tuyến, qua các nền tảng mạng xã hội, báo chí điện tử và các diễn đàn ngôn ngữ học. Nhóm tác giả đã phân tích hàng nghìn mẫu ngôn ngữ được người trẻ Việt Nam và Nga sử dụng trong không gian số, chỉ ra sự biến đổi đáng chú ý trong cách tư duy, biểu đạt và tiếp nhận văn hóa qua ngôn từ. Tham luận đã mang lại một cái nhìn hiện đại và năng động về Nga học, khi ngôn ngữ không còn giới hạn trong giảng đường mà đã bước chân vào thế giới số – nơi giao thoa, sáng tạo và hội nhập diễn ra từng ngày.

Phần hỏi đáp diễn ra sôi nổi với nhiều câu hỏi thú vị xoay quanh việc giảng dạy, dịch thuật và giao lưu văn hóa Nga – Việt. Các diễn giả và người tham dự đã có những trao đổi thẳng thắn, cởi mở, mang lại nhiều góc nhìn mới mẻ và bổ ích cho công tác nghiên cứu, giảng dạy tiếng Nga trong bối cảnh hiện nay.

Sau phiên toàn thể, hội thảo được chia thành ba tiểu ban chuyên đề song song, bao gồm: Tiểu ban 1 – Công nghệ hiện đại và đổi mới trong giảng dạy tiếng Nga như một ngoại ngữ; Tiểu ban 2 – Nghiên cứu và giảng dạy ngôn ngữ, văn hóa và văn học Nga; Tiểu ban 3 – Hợp tác giáo dục Việt – Nga và đào tạo tiếng Nga chuyên ngành.

Phần trình bày tại các tiểu ban diễn ra sôi nổi với hơn 20 báo cáo khoa học đến từ các giảng viên, nghiên cứu sinh trong và ngoài nước. Nhiều tham luận đã gợi mở hướng đi mới trong giảng dạy tiếng Nga, khai thác những giá trị văn học nghệ thuật Nga trong bối cảnh toàn cầu hóa và nhấn mạnh vai trò của ngôn ngữ như cầu nối giữa hai nền văn hóa. Những trao đổi, phản biện học thuật cởi mở đã mang đến một bầu không khí hội thảo hào hứng, lan tỏa niềm đam mê nghiên cứu đến thế hệ tiếp theo.

Hội thảo Khoa học Quốc tế 2025 “Dạy – học và nghiên cứu ngôn ngữ, văn hóa Nga tại Việt Nam” đã để lại nhiều ấn tượng sâu sắc không chỉ về mặt chuyên môn mà còn về tình hữu nghị, hợp tác bền chặt giữa hai dân tộc Việt – Nga, là minh chứng cho tinh thần tri thức, kết nối và phát triển của cộng đồng Nga học tại Việt Nam.