Phổ biến về Phòng chống tội phạm lừa đảo trên mạng cho học sinh Trường THCS Ngoại ngữ và Trường THPT Chuyên Ngoại ngữ – Trường Đại học Ngoại ngữ – Đại học Quốc gia Hà Nội

Phổ biến về Phòng chống tội phạm lừa đảo trên mạng cho học sinh Trường THCS Ngoại ngữ và Trường THPT Chuyên Ngoại ngữ

Nhằm nâng cao nhận thức về an ninh mạng, đồng thời củng cố kiến thức và kỹ năng nhận diện các hành vi lừa đảo trực tuyến, ngày 14/5/2025, Trường Đại học Ngoại ngữ – Đại học Quốc gia Hà Nội đã tổ chức buổi tọa đàm với chủ đề “Phòng chống lừa đảo trên không gian mạng” cho học sinh Trường THCS Ngoại ngữ và Trường THPT Chuyên Ngoại ngữ. Buổi tọa đàm được diễn ra trên nền tảng trực tuyến Zoom Webinar, thu hút sự tham gia của toàn thể học sinh và giáo viên chủ nhiệm hai trường.

Tham dự tọa đàm có Phó trưởng phòng ĐT&NH Vũ Văn Hải; Thiếu tá Đào Mạnh Tú – cán bộ Trung tâm 2, Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao thuộc Bộ Công an; giáo viên chủ nhiệm các lớp cùng toàn thể học sinh của hai trường.

Phát biểu tại tọa đàm, Phó Trưởng phòng ĐT&NH Vũ Văn Hải đã nhấn mạnh rằng trong thời đại Internet và các nền tảng số phát triển mạnh mẽ, bên cạnh những tiện ích và cơ hội mà công nghệ mang lại, cũng tồn tại không ít mặt trái, đặc biệt là các hành vi lừa đảo ngày càng tinh vi và khó lường. Thông qua buổi tọa đàm này, Phó Trưởng phòng ĐT&NH Vũ Văn Hải mong muốn các học sinh, giáo viên hai trường TH có thể được nâng cao nhận thức về an ninh mạng, trang bị kỹ năng nhận diện và phòng tránh các chiêu trò lừa đảo và nắm rõ các quy định pháp luật liên quan đến an ninh môi trường trên không gian mạng trong kỷ nguyên thời đại số. 

Tiếp nối buổi tọa đàm, Thiếu tá Đào Mạnh Tú đã chia sẻ hai nội dung trọng tâm: nâng cao nhận thức và kiến thức về an ninh mạng và đảm bảo an toàn và bảo mật thông tin cá nhân trong môi trường số.

Thiếu tá Đào Mạnh Tú chỉ ra ba nhóm mục tiêu mà các đối tượng lừa đảo thường nhắm tới, đồng thời cung cấp kiến thức cơ bản về các rủi ro trên không gian mạng và các biện pháp thực tiễn để phòng tránh. Những nội dung này giúp học sinh nâng cao nhận thức và chủ động hơn trong việc bảo vệ thông tin cá nhân.

Thiếu tá Đào Mạnh Tú cũng cho biết, bên cạnh lừa đảo trực tuyến là chủ đề chính của buổi tọa đàm, không gian mạng còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ khác như xâm phạm quyền riêng tư, bắt nạt trực tuyến, lừa đảo tài chính và tiếp cận nội dung độc hại. Đặc biệt, bắt nạt trên mạng xã hội ngày càng khó kiểm soát nhưng để lại nhiều hậu quả tâm lý nghiêm trọng. Riêng với lừa đảo trực tuyến, các thủ đoạn ngày càng tinh vi và thay đổi liên tục, gây thiệt hại lên tới khoảng 18.900 tỷ đồng trong thời gian gần đây. 

Các hình thức phổ biến bao gồm giả danh cơ quan chức năng, deep fake video, mạo danh thương hiệu, đánh cắp tài khoản cá nhân… với sự hỗ trợ của công nghệ AI nhằm thao túng và khai thác thông tin người dùng.

Thiếu tá đã cung cấp cho các em học sinh, thầy cô giáo những dấu hiệu nhận biết hành vi lừa đảo, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu biết về Luật An ninh mạng. Việc sử dụng phần mềm lậu hoặc không có bản quyền có thể dẫn đến nguy cơ bị cài mã độc, đánh cắp thông tin cá nhân – một trong những rủi ro thường gặp trên không gian số.

Trong phần trao đổi, học sinh Trường THCS Ngoại ngữ và THPT Chuyên Ngoại ngữ đã tích cực đặt câu hỏi với Thiếu tá Đào Mạnh Tú, thể hiện sự quan tâm đến vấn đề an toàn thông tin cá nhân cũng như pháp luật về an ninh mạng.

Phát biểu bế mạc tọa đàm, Phó Trưởng phòng ĐT&NH Vũ Văn Hải một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng của việc trang bị kiến thức về an ninh mạng cũng như kỹ năng nhận diện, phòng tránh các hành vi lừa đảo. Phó Trưởng phòng ĐT&NH bày tỏ mong muốn rằng thông qua buổi tọa đàm này, mỗi học sinh sẽ nâng cao được nhận thức, có khả năng tự bảo vệ bản thân trên không gian số và lan tỏa sự cảnh giác đó đến với những người xung quanh.

Trước đó, tọa đàm đã được triển khai cho toàn bộ sinh viên ULIS. Chương trình là một trong những hoạt động thiết thực nằm trong chuỗi chương trình giáo dục kỹ năng sống, giáo dục pháp luật cho học sinh sinh viên được Trường Đại học Ngoại ngữ – ĐHQGHN chú trọng triển khai. Với ý nghĩa trang bị kiến thức và kỹ năng phòng vệ trước tội phạm công nghệ cao, buổi tọa đàm đã góp phần quan trọng vào việc xây dựng một môi trường học đường an toàn, văn minh, đồng thời nâng cao ý thức chủ động bảo vệ bản thân trong thế giới số cho học sinh.

Các thủ đoạn lừa đảo của tội phạm nhằm vào học sinh, sinh viên:

1. Mạo danh cơ quan chức năng (Công an, Viện Kiểm sát, Tòa án):

  • Gọi điện, video call tự xưng là cán bộ công an, viện kiểm sát, tòa án.
  • Mặc trang phục công an, có bảng tên, súng, còng tay để tạo niềm tin.
  • Gửi “giấy triệu tập”, “lệnh bắt”, “công văn”, “tang vật” qua email hoặc Zoom.

2. Tạo dựng tình huống khẩn cấp để gây hoang mang:

  • Thông báo nạn nhân có liên quan đến vụ án rửa tiền, lừa đảo lớn (lên tới hàng chục tỷ đồng).
  • Đe dọa nạn nhân sẽ bị xử tù nếu không “hợp tác”.
  • Yêu cầu giữ bí mật với gia đình, bạn bè, nếu tiết lộ sẽ bị “xử lý hình sự”.

3. Dụ dỗ vào không gian kín, cách ly nạn nhân:

  • Hướng dẫn nạn nhân rời khỏi nhà, thuê nhà nghỉ hoặc khách sạn.
  • Yêu cầu tắt liên lạc với người thân, chỉ nghe theo hướng dẫn của chúng.
  • Yêu cầu chia sẻ màn hình điện thoại/máy tính, kiểm soát thiết bị từ xa.

4. Ép cung cấp thông tin cá nhân và tài chính:

  • Đòi cung cấp số tài khoản, mật khẩu, mã OTP, ảnh thẻ sinh viên, giấy tờ cá nhân.
  • Giả danh sử dụng tài khoản mạng xã hội của nạn nhân để nhắn tin đe dọa gia đình.
  • Đề nghị chuyển tiền vào tài khoản “kiểm tra tài chính” để chứng minh vô tội.

5. Dùng chiêu bài “học bổng”, “du học” để dẫn dắt:

  • Gửi email giả danh các trường đại học với nội dung học bổng toàn phần.
  • Hướng dẫn nạn nhân nói dối gia đình để xin tiền “chứng minh tài chính”.
  • Lợi dụng lòng tin của gia đình để chiếm đoạt tiền.

6. Lừa đảo có tổ chức xuyên biên giới:

  • Tổ chức bài bản, có nhiều thành viên đóng vai.