Trong bối cảnh đất nước đang trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực có trình độ ngoại ngữ để phục vụ cho sự nghiệp cách mạng và xây dựng đất nước trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Trường Đại học Sư phạm Ngoại ngữ Hà Nội (tiền thân của Trường Đại học Ngoại ngữ – Đại học Quốc gia Hà Nội ngày nay) đã được thành lập để đáp ứng nhu cầu đó, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử giáo dục ngoại ngữ của Việt Nam.

Quyết định lịch sử đặt nền móng

Ngày 14 tháng 8 năm 1967, Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng ký Quyết định số 128/CP, thành lập Trường Đại học Sư phạm Ngoại ngữ Hà Nội trên cơ sở bốn khoa: Nga văn, Anh văn, Trung văn và Pháp văn được tách ra từ Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Trường được giao nhiệm vụ đào tạo giáo viên ngoại ngữ cho các trường phổ thông cấp II và cấp III trên cả nước.

Trước đó, vào ngày 10 tháng 7 năm 1967, tại Phủ Chủ tịch, Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã có buổi làm việc với các cán bộ lãnh đạo và giảng dạy ngoại ngữ, trong đó ông nhấn mạnh rằng: “Trong trình độ phổ thông của giáo dục phải có trình độ phổ thông về ngoại ngữ” và “Vị trí nước ta, vị trí quốc tế của nước ta đòi hỏi chúng ta phải có rất nhiều người thực sự giỏi tiếng nước ngoài”. Đây là những chỉ đạo thể hiện tầm nhìn chiến lược và đặt nền móng cho sự ra đời của một cơ sở đào tạo giáo viên ngoại ngữ chuyên biệt, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới.

Giữ vững lý tưởng giữa chiến tranh

Những năm đầu hoạt động của Trường diễn ra trong bối cảnh chiến tranh phá hoại miền Bắc ngày càng leo thang. Cơ sở vật chất còn nhiều thiếu thốn, Trường phải liên tục sơ tán qua nhiều tỉnh thành để đảm bảo an toàn cho cán bộ, giảng viên và sinh viên. Thầy và trò vừa học tập, giảng dạy, vừa tự tay đào giao thông hào, dựng lán trại – biến gian khổ thành động lực để giữ vững hoạt động giảng dạy. Trong hoàn cảnh khắc nghiệt ấy, Trường vẫn nỗ lực duy trì chất lượng đào tạo, đồng thời không ngừng mở rộng quy mô và lĩnh vực giáo dục.

Một dấu ấn đặc biệt là sự ra đời của lớp phổ thông năng khiếu ngoại ngữ vào tháng 8 năm 1969 – bước khởi đầu cho quá trình phát hiện và bồi dưỡng học sinh có năng lực ngoại ngữ, nhằm tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước.

Tầm quan trọng của công tác đào tạo ngoại ngữ trong giáo dục phổ thông cũng được khẳng định mạnh mẽ từ chủ trương của Nhà nước trong giai đoạn này, thể hiện rõ sự tin tưởng và kỳ vọng dành cho Trường như một cơ sở đào tạo nòng cốt, góp phần phổ cập và nâng cao năng lực ngoại ngữ toàn xã hội.

Cán bộ giảng viên, sinh viên Trường tích cực khắc phục mọi khó khăn, thiếu thốn về cơ sở vật chất ban đầu quyết tâm dạy tốt, học tốt

Đại hội Đảng bộ Trường lần thứ IV (12-13/3/1971) 

Hội nghị cán bộ quán triệt Nghị quyết Trung ương chống chiến tranh của đế quốc Mỹ phá hoại miền Bắc năm 1972

Các thế hệ sinh viên Trường vinh dự và tự hào lên đường chiến đấu vì độc lập tự do của Tổ quốc (1972) 

Những phòng học đơn sơ trong ngày đầu thành lập

Nhìn chung, mười năm từ 1965 đến 1975 là giai đoạn thử thách nhưng cũng đầy tự hào trong hành trình phát triển của Trường Đại học Sư phạm Ngoại ngữ Hà Nội. Trường không chỉ trụ vững giữa khói lửa chiến tranh mà còn đặt những nền móng quan trọng về tổ chức, đội ngũ và chương trình đào tạo. Tinh thần vượt khó, sự kiên định với sứ mệnh giáo dục và khát vọng đóng góp cho đất nước đã trở thành cốt lõi trong truyền thống của Nhà trường. Chính những năm tháng gian nan ấy đã tôi luyện nên một tập thể vững vàng, sẵn sàng bước vào thời kỳ mới với nhiều chuyển mình mạnh mẽ hơn nữa trong hòa bình và tái thiết.