Ngày 25/10/2025, Trường Đại học Ngoại ngữ – Đại học Quốc gia Hà Nội đã tổ chức Hội thảo quốc tế năm 2025 dành cho các học viên cao học và nghiên cứu sinh (2025 IGRS). Hội thảo là chương trình thường niên của Trường Đại học Ngoại ngữ nhằm khuyến khích hoạt động nghiên cứu ở bậc đào tạo sau đại học, tạo cơ hội gặp gỡ, giao lưu, và công bố các nghiên cứu cho học viên cao học và nghiên cứu sinh. Với mong muốn hội tụ, kết nối và đáp ứng rộng rãi hơn các học viên, nghiên cứu sinh, giảng viên, giáo viên, học giả trong và ngoài nước, hội thảo năm nay được tổ chức theo hình thức kết hợp trực tiếp tại trường và trực tuyến qua nền tảng Zoom.

Tham dự hội thảo, về phía Trường Đại học Ngoại ngữ có Tập thể lãnh đạo trường, đại diện lãnh đạo các đơn vị. Về phía khách mời có đại diện Đại học Quốc gia Hà Nội, các giáo sư, phó giáo sư đến từ nhiều trường đại học trên thế giới và sự tham tham gia của đông đảo học viên cao học và nghiên cứu sinh, học giả đến từ những trường đại học trong nước và nước ngoài.

Phát biểu khai mạc, Phó Hiệu trưởng Hoa Ngọc Sơn gửi lời chào chân thành tới các học giả, học viên cao học, nghiên cứu sinh đã tham dự hội thảo lần này. Với hơn 180 bài báo cáo trên nhiều lĩnh vực liên ngành ngôn ngữ học, ngôn ngữ học ứng dụng, giáo dục ngoại ngữ, phát triển giáo viên, phương pháp giảng dạy trong tiếng anh, TS. Hoa Ngọc Sơn tin tưởng hội thảo là nơi để các học giả, học viên cao học và nghiên cứu sinh cùng nhau trao đổi, thảo luận nhằm tìm ra các hướng đi mới trong nghiên cứu về ngôn ngữ học và giáo dục ngoại ngữ, đồng thời tạo điều kiện giúp các học viên cao học và nghiên cứu sinh phát triển bản thân trên cong đường học thuật. Cũng nhân dịp này, Phó Hiệu trưởng cũng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với các giáo sư, phó giáo sư và các đối tác đến từ các trường đại học lên trên thế giới đã đồng hành và hỗ trợ Trường Đại học Ngoại ngữ trong suốt quá trình chuẩn bị cho hội thảo này. 

Tại phiên toàn thể, TS. Raqib Chowdhury đến từ Đại học Monash (Australia) đã trình bày tham luận với chủ đề “Nghịch lý Tân thực dân của Trí tuệ Nhân tạo: Sự đồng nhất hóa giọng điệu học thuật và văn viết hàn lâm”. Với sự thâm nhập ngày càng rộng rãi của Trí tuệ Nhân tạo (AI) trong học thuật, những tác động lâu dài của nó đối với giảng dạy và học tập vẫn chưa thể đoán định. Tuy nhiên, đã xuất hiện những dấu hiệu ban đầu cho thấy các công cụ AI sinh văn bản đang ảnh hưởng đến phong cách viết, đặc biệt theo hướng đồng nhất hóa theo các chuẩn mực phương Tây/Anh ngữ. Dù những công cụ này giúp tiết kiệm thời gian, nâng cao hiệu quả và mở rộng quyền tự do, nhưng nghịch lý thay, chúng lại có nguy cơ làm suy giảm sự đa dạng phong phú của các phong cách viết cá nhân – vốn phản ánh những nền văn hóa và truyền thống học thuật đa dạng. Bài thuyết trình này phân tích cách thức mà AI, được huấn luyện trên các mô hình ngôn ngữ lớn dựa trên văn liệu học thuật hiện có, đang thể hiện một dạng “tân thực dân” bằng việc kìm hãm sự phát triển của các giọng điệu học thuật độc đáo, đặc biệt từ những vùng ngoại biên của không gian Anh ngữ. 

Tác giả lập luận rằng, quỹ đạo hiện nay của việc ứng dụng AI có thể dẫn đến một “văn hóa đơn điệu” trong diễn ngôn học thuật, từ đó kìm hãm đổi mới và tư duy phản biện. Do đó, cần có một cách tiếp cận tinh tế, nhấn mạnh việc tích hợp AI một cách có trách nhiệm – vừa hỗ trợ các nhà nghiên cứu trau chuốt văn bản, vừa bảo vệ tính cá nhân và tăng cường phổ đa dạng học thuật. Điều này bao gồm việc nuôi dưỡng nhận thức phản biện về những giới hạn của AI và khuyến khích phát triển các mô hình AI tiếng Việt nhằm thúc đẩy năng lực số phản biện. Những nỗ lực này sẽ trao quyền cho các học giả Việt Nam khai thác AI như một công cụ để mở rộng, thay vì thu hẹp, sự đa dạng trong các đóng góp học thuật, đồng thời sử dụng AI theo hướng làm giàu thêm bề rộng và tính độc đáo của các công trình nghiên cứu.

TS. Edwin Creely đến từ Đại học Monash (Australia) với tham luận “Đa phương thức trong giảng dạy tiếng Anh: Khả năng mở rộng và trao quyền tóm tắt” đã chỉ ra vai trò của tính đa phương thức, cả số hóa và phi số hóa, trong giảng dạy tiếng Anh (ELT) và tiềm năng của nó trong việc làm giàu trải nghiệm học tập cũng như trao quyền cho người học. Tác giả dựa vào các lý thuyết về nhận thức nghiệm thân, sáng tác đa phương thức số (Digital Multimodal Composing – DMC) và ký hiệu học để đề xuất một cách tiếp cận xem đa phương thức như một sự đan xen giữa các quá trình cảm giác, nhận thức và xã hội – văn hóa. Từ góc độ nhận thức nghiệm thân, việc học ngôn ngữ được nhìn nhận là gắn chặt với cơ thể, trong đó cử chỉ, vận động và sự tham gia cảm giác định hình quá trình kiến tạo ý nghĩa. DMC mở rộng những quá trình nghiệm thân này vào không gian số, nơi người học có thể kết hợp văn bản, hình ảnh, âm thanh và vận động để giao tiếp theo những cách sáng tạo và chân thực. Ký hiệu học cung cấp một lăng kính để phân tích cách thức ý nghĩa được kiến tạo và diễn giải qua các phương thức, từ đó làm rõ những khả năng văn hóa và giao tiếp mà biểu đạt đa phương thức mang lại. 

Bằng việc kết nối ba góc nhìn này, bài tham luận cho thấy đa phương thức có thể mở rộng vốn giao tiếp, thúc đẩy sự tham gia sâu sắc hơn và tạo ra những cơ hội biểu đạt mang tính bao trùm, đặc biệt hữu ích cho những người học đa dạng về ngôn ngữ. Ba hàm ý dành cho thực tiễn giảng dạy tiếng Anh được đưa ra bao gồm: (1) cần tích hợp thiết kế đa phương thức vào giảng dạy thường ngày; (2) phát triển các hình thức đánh giá coi trọng sự tương tác giữa các phương thức; (3) xây dựng môi trường học tập tận dụng được nguồn lực nghiệm thân và văn hóa của người học.

Tham luận “Trí tuệ nhân tạo trong giáo dục ngôn ngữ: Thuốc rởm hay thần dược?” của GS. Anthony John Kunnan đến từ Đại học Carnegie Mellon (Mỹ) đã khám phá ra rằng sự bùng nổ của Trí tuệ Nhân tạo (AI) đang mở ra nhiều triển vọng mới trong giáo dục ngôn ngữ, nhưng đồng thời cũng đặt ra những câu hỏi về hiệu quả thực sự và tính bền vững. Một mặt, AI được kỳ vọng sẽ là “thần dược” khi mang lại những công cụ học tập cá nhân hóa, khả năng phản hồi tức thời, mô phỏng ngôn ngữ tự nhiên và tạo ra môi trường học tập linh hoạt, giàu tài nguyên. Điều này có thể giúp người học cải thiện kỹ năng nhanh hơn, tăng động lực và khả năng tự học. Mặt khác, việc ứng dụng AI cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, có thể chỉ là “thuốc rởm” nếu lạm dụng hoặc sử dụng thiếu định hướng. Những lo ngại bao gồm: sự phụ thuộc quá mức vào công nghệ, nguy cơ làm suy giảm vai trò của giáo viên, thiếu tính nhân văn trong giảng dạy, sự đồng nhất hóa phương pháp và giọng điệu học thuật, cũng như những vấn đề về quyền riêng tư và công bằng trong tiếp cận công nghệ.

Bài tham luận này nhằm phân tích hai mặt của vấn đề: tiềm năng thực sự của AI trong việc đổi mới giáo dục ngôn ngữ và những giới hạn cần nhận diện. Từ đó, đề xuất hướng tiếp cận cân bằng: coi AI là công cụ hỗ trợ mạnh mẽ nhưng không thay thế vai trò của giáo viên và yếu tố tương tác con người – nền tảng cốt lõi của giáo dục ngôn ngữ.

GS. Rosemary Orlando đến từ Đại học Southern New Hampshire (Mỹ) với báo cáo “Tái hình dung các chương trình đào tạo giáo viên trong kỷ nguyên AI: Mối đe dọa hay công cụ mạnh mẽ cho dạy và học?” đã nhận định rằng quá trình hội nhập ngày càng sâu rộng của Việt Nam vào nền kinh tế toàn cầu đang thúc đẩy nhu cầu về năng lực tiếng Anh, từ đó tác động trực tiếp đến thực tiễn đào tạo giáo viên tiếng Anh như ngoại ngữ (EFL). Trong bối cảnh lớp học tiếng Anh tại Việt Nam, Trí tuệ Nhân tạo (AI) sẽ ảnh hưởng thế nào đến cách chúng ta đào tạo giáo viên?.

Bài tham luận phân tích những tác động trong tương lai đối với việc giáo viên đảm bảo người học tiếp thu kiến thức và phát triển kỹ năng nghe, nói, phát âm, đọc, viết và ngữ pháp

đồng thời tiếp nhận AI. Liệu các phương pháp giảng dạy hiện tại có bị xem là nặng nề, nhàm chán? AI dường như giúp việc học tiếng Anh trở nên dễ dàng hơn, nhưng nguy cơ là học sinh có thể không thực sự nắm vững kiến thức và kỹ năng. Dù AI mang lại nhiều cơ hội luyện tập hơn cho người học tiếng Anh, vẫn còn nhiều thách thức tồn tại như sự chuẩn bị của giáo viên, hạn chế về nguồn lực, và tình trạng lớp học động — vốn vẫn là thực tế phổ biến trong hầu hết các trường học tại Việt Nam. Bài thuyết trình sẽ thảo luận những quan ngại rằng việc tích hợp AI vào lớp học có thể dẫn đến sự dịch chuyển lớn, rời xa mô hình học tập chủ động, thay thế bằng việc phụ thuộc nhiều hơn vào công nghệ, ít phụ thuộc vào giáo viên, và thậm chí gây ra lo ngại rằng giáo viên tiếng Anh có thể trở nên “không còn cần

thiết” trong tương lai.

Tham luận của GS. Graham Parr đến từ Đại học Monash (Australia) với tựa đề “Giá trị của bản sắc giáo viên tiếng Anh đối với một nghề nghiệp đang chịu áp lực: Góc nhìn từ Úc và Đông Nam Á” đã chỉ ra rằng Bản sắc nghề nghiệp đóng vai trò trung tâm trong cả bối cảnh giáo dục phương Tây và phương Đông. Nó trực tiếp ảnh hưởng đến cách giáo viên nhìn nhận bản thân với tư cách là những người làm nghề, cũng như đến quyền chủ thể, sức khỏe tinh thần và động lực để họ gắn bó với nghề. Tuy nhiên, bản sắc này vẫn thường bị xem nhẹ trong việc hoạch định chính sách giáo dục trên toàn cầu, và hệ quả là cũng bị coi nhẹ bởi các hệ thống và cơ sở giáo dục. Trong một nghiên cứu tổng quan hệ thống quy mô lớn gần đây về các công trình quốc tế liên quan đến bản sắc nghề giáo, các tác giả đã bày tỏ sự lo ngại sâu sắc trước thực trạng này, bởi lẽ nghiên cứu cho thấy tầm quan trọng rõ ràng của việc giáo viên duy trì được bản sắc tích cực trong việc bảo đảm một lực lượng lao động giáo dục lành mạnh và bền vững. Tại Úc và một số khu vực ở Đông Nam Á, tính bền vững và sức khỏe của đội ngũ giáo viên hiện đang chịu sức ép nghiêm trọng. Điều này thể hiện qua tinh thần sa sút của giáo viên tiếng Anh, tỷ lệ bỏ nghề cao hơn, và số lượng lớn vị trí còn khuyết trong các trường học. Những vấn đề này càng trở nên trầm trọng hơn khi áp lực ngày càng gia tăng từ việc nhấn mạnh các phương thức kiểm tra chuẩn hóa về năng lực ngôn ngữ, cách thức giảng dạy trên lớp, bản sắc nghề nghiệp và ngay cả bản thân môn tiếng Anh.

Báo cáo cho biết nhiều nghiên cứu phê phán và sáng tạo về bản sắc trong nghề dạy tiếng Anh bậc trung học tại Úc và một số quốc gia Đông Nam Á. Kết quả cho thấy có mối tương quan chặt chẽ giữa cảm nhận của giáo viên về quyền chủ thể, sự hỗ trợ và sự tôn trọng, với cam kết tích cực của họ trong việc duy trì ý thức cộng đồng nghề nghiệp giáo viên tiếng Anh. Bài tham luận cũng đưa ra những chiến lược thực tiễn dành cho các cơ sở giáo dục và hệ thống quản lý nhằm hỗ trợ “công việc kiến tạo bản sắc”, qua đó có thể duy trì hoặc làm mới bản sắc cũng như động lực để giáo viên tiếng Anh gắn bó với nghề.

Kết thúc phiên toàn thể là phần trình bày các báo cáo tại các tiểu ban song song. Trong đó có 16 tiểu ban tiếng Anh, 6 tiểu ban các thứ tiếng khác (Trung, Nhật, Hàn, Pháp, Ả Rập và Nga) và 50 báo cáo trình bày poster với đa dạng các chủ đề bao gồm: Ẩn dụ & Hành vi ngôn ngữ; Phân tích diễn ngôn & Ngữ pháp chức năng hệ thống; Phân tích diễn ngôn phê phán & Phân tích diễn ngôn đa phương thức; Ngôn ngữ học ứng dụng & Biên phiên dịch; Phương pháp giảng dạy tiếng Anh;… Các báo cáo khoa học có nội dung đa dạng và phong phú đã đáp ứng yêu cầu về nghiên cứu, giảng dạy và học tập cũng như trao đổi khoa học trong bối cảnh toàn cầu hóa và việc tích cực hội nhập quốc tế của đất nước.

Trao giải cho báo cáo viên xuất sắc

IGRS là hoạt động dành cho người học, công tác tổ chức phần lớn do học viên cao học và nghiên cứu sinh thực hiện. Khẩu hiệu hành động của ULIS “Creating Opportunities Together – Cùng nhau kiến tạo cơ hội” và chủ trương “Entrusting Graduate Students with IGRS organization – Trao việc tổ chức hội thảo cho chính học viên cao học và nghiên cứu sinh” của lãnh đạo Nhà trường đã được “nhất hô bá ứng – One Call, All Support”, và chính họ – học viên cao học và nghiên cứu sinh đã làm nên thành công của hội thảo quốc tế thường niên này.

Hội thảo 2025 IGRS khép lại sau một ngày làm việc tích cực và sôi nổi. Qua đây, nhiều học viên, nghiên cứu sinh đã được tiếp cận và lắng nghe nhiều vấn đề nghiên cứu khác nhau và đúc kết nhiều kiến thức mới.

Link ảnh

Trước đó, cũng trong các ngày từ 22 – 24/10/2025, Nhà trường đã tổ chức nhiều hoạt động tiền hội thảo với những thông tin bổ ích về nghiên cứu, giảng dạy được các diễn giả trong và ngoài nước chia sẻ. Chuỗi hoạt động 2025 IGRS đã khép lại thành công, tiếp nối các giá trị truyền thống và tăng cường tính đổi mới. Hội thảo cũng hứa hẹn sẽ đem đến nhiều đóng góp tích cực giúp cải thiện chất lượng chương trình dạy và học ngôn ngữ tại Trường Đại học Ngoại ngữ – Đại học Quốc gia Hà Nội nói riêng và tại cả những cơ sở giáo dục khác nói chung. 

ULIS Media